Persler Kimdir? Kısa Bilgi

aklindaki.blogspot.com

   İ.Ö. IX.-VII. yy'lar arasında İran'ın batısında ortaya çıkmış halk. Arilerden olan Persler, İ.Ö. 553'te kralları Keyhüsrev II'nin, bağımlı olduğu Med kralı Astyages'e ayaklanarak, İ.Ö. 550'de tutsak almasıyla, İran'a egemen oldular. Pers kralı unvanını alan Keyhüsrev, monarşiyi sağlamlaştırıp, tümü atlı ve develi askerler ile gene atlı okçulardan oluşan ordusuyla, İ.Ö. 546'dan İ.Ö. 536'a kadar Lidya'yı, Anadolu kıyılarındaki Yunan sitelerini ve Mezopotamya'yı ele geçirip, İ.Ö. 539'da Babil'i aldı. İ.Ö. 538'de, Babil'den Nabukodonosor tarafından kovuşmuş olan Yahudilerin Filistin'e dönmelerine izin verip, el konulan kutsal eşyaları geri vererek, Kudüs tapınağının yeniden yapımını kolaylaştırdı. İ.Ö. 528' doğru, kuzeydoğudaki İskitlere karşı giriştiği bir sefer sırasında öldü. Ama oğlu Kambyses I, babasının fetih programını tamamlayarak, İ.Ö. 525'te Mısır'ı, ardından da Nübye, Libya ve Habeşistan'ın kuzey kesimini ele geçirdi.

   Kambyses I'in sefer dönüşünde (İ.Ö. 521) günümüzde aydınlatılamayan bir nedenle ölümü, bir bunalım döneminin başlangıcı oldu; iktidar çekişmeleri ve fethedilen ülkelerde ayaklanmalar başladı. Soylu sınıftan Dara (İ.Ö. 522-İ.Ö. 486), Pers egemenliğini yeniden sağladı ve Keyhüsrev'in kurduğu imparatorluğa bir düzen getirdi. Topraklarını genişletmek için Hindistan'a mı, yoksa Avrupa'ya mı yönelmesi gerektiği konusunda bir süre duraksadıktan sonra, Yunan tehlikesi karşısında, Avrupa'ya yönelmeye karar verdi. İ.Ö. 512'de, Tuna'nın öte yanında büyük bir bozgundan kıl payı kutulup, Atina yakınındaki Marathon'a İ.Ö. 409'da denizden yaptığı çıkartma denemesi (Birinci Med Savaşı) de, bozgunla sonuçlandı. Ardından İkinci Med Savaşı (İ.Ö. 480-İ.Ö. 479) yeni bir yenilgiyle sona erdi Artakserkses I (İ.Ö. 465-İ.Ö. 424) ve Dara II, Atina İmparatorluğu'nun yayılmasını durdurmayı başardılarsa da, gün geçtikçe zayıflayan Pers İmparatorluğu, Makedonyalılara yenilen Dara III'ün, satrapları tarafından öldürülmesiyle (İ.Ö. 330) parçalandı.