 |
| aklindaki.blogspot.com |
Ergenlik (erinlik, büluğ), üreme yeteneğinini ortaya çıktığı, yetişkinlere özgü beden ölçülerinin ve hatlarının göreceli olarak oluştuğu hızlı biyolojik olgunlaşma dönemidir. Kızlarda erkeklerden yaklaşık 2 yıl önce gerçekleşir ve bedensel değişikliklerin oluşması için 1,5-4 yıl arasında değişen bir süre gerekebilir. Çoğunlukla 10-11 yaşındaki kızlarda, östrojen adı verilen cinsel hormon, olgunlaşan yumurtalıklar tarafından giderek artan miktarda üretilir. Bu hormon, göğüslerin ve dölyatağının gelişmesini ve niteleyici beden hatlarını oluşturan yağ dağılımını başlatır. Kızlar, erkek hormonu androjeni de üretirler; bu hormon da, kasık ve koltukaltı kıllarının çıkmasını, klitorisin (bızır) ve büyük dudakların genişlemesini başlatır. Kadınlarda cinsel arzuyu ve üreme bölgesindeki uyarı şiddetini belirleyen de androjendir. Ergenlik sürecinin aşağı yukarı ortalarında, hipotalamus, başlar ve ilk adet kanaması olur.
Erkek çocuklar yaklaşık 12 yaşına geldiklerinde, erbezleri genişlemeye başlar. Aşağı yukarı bir yıl sonra, giderek artan miktarda testosteron üretilir. Bu cinsel hormon, penisin, prostatın ve kasık kıllarının büyümesini, sesin kalınlaşmasını, erkeklere özgü kas ve kemik yapısının gelişmesini başlatır. Canlı sperma hayvancıkları (spermatozoyitler) taşıyan sperma (meni) fışkırtma yeteneği, çoğunlukla 14 yaşından biraz önce gerçekleşir. Hem erkeklerde hem de kızlarda ergenlik, ortalamanın 2,5 yıl öncesinde ya da sonrasında ortaya çıkabilir; bunların her ikisi de normal sayılmalıdır.
