Karacaoğlan Kimdir?

aklindaki.blogspot.com

Türk halk şairi (XVII.yy.).Yaşamıyla ilgili bilgi bulunmayan Karacaoğlan'ın, kaynaklardaki bilgilerden ve şiirlerinden XVII. yy'da yaşadığı, Türkmen aşiretleri arasında yetiştiği, Çukurovalı olduğu, başta Anadolu, Osmanlı topraklarını dolaştığı, Rumeli'de bulunduğu, uzun süre yaşadığı sanılmaktadır. Tıpkı Yunus Emre gibi, mezarının bulunduğu yer konusundaki söylentilerde değişiktir.Sözlü Türk halk edebiyatında adına bağlanan ve XVI. yy. ile XX. yy. arasında oluşan "Karacanoğlan geleneği" içinde, gerçek yaşam öyküsünü saptayabilmek olanaksızdır.


Aşağı yukarı bütün cönklerde şiirlerine rastlanması, halk öykülerine girmesi, yaşadığı dönemde yalnız Anadolu Ve Rumeli'de değil, Azerbaycan ve Kırım'da da ün saldığını göstermektedir. Leh kökenli Ali Ufki'nin Mecmua-i Saz ü Söz (1648) adlı koleksiyonuna Karacaoğlan'ın iki türküsünü notalarıyla alması da, saray çevrelerinde de yapıtlarının çalınıp söylendiğini kanıtlamaktadır. Etkisi halk edebiyatını aşarak yazılı edebiyata da yansımış, Meşrutiyet, Cumhuriyet dönemlerinde halk şiirini örnek alan ya da halk geleneğini değerlendirmek Rıza Tevfik, Faruk Nafiz, Behçet kemal, Ahmet Kutsi,Cahit Külebi gibi şairleri etkilemiştir.

Karacaoğlan'ın şiirlerinde, divan ve tekke şiirinin etkisi görülmez. Aruzu hiç kullanmamış, hece ölçüsüyle yazdığı şiirlerinde halkın konuştuğu dili işlemiş, daha çok koşma ve semai türlerini yeğlemiştir. Aşk, doğa sevgisi, gurbet temaları çevresinde yaşama, dünyaya bağlı bir şiir geliştirmiş, doğadan, çevresindeki canlı varlıklardan ve nesnelerden aldığı imgeler, benzetmelerle, Türk halk şiirinin günümüzde de eskimeyen en güzel örneklerini vermiştir.

Yaşamı ve şiirleri birçok araştırmaya, incelemeye konu aşan Karacaoğlan'ın 480 şiiri, Cahit Öztelli'nin Karacaoğlan, Bütün Şiirleri (1970) adlı yapıtında toplanmıştır.