Eski Yunan ve Roma anıtlarında sözü geçen ve o dönemde dünyanın bilinen sınırlarını belirleyen yedi anıt. Çeşitli yazarlar tarafından sözü edilen (İ.Ö.V. yy'da Herodotos, İ.Ö.I yy'da Diadoros, vb.), ama tam anlamıyla Strabon'un Geographika (coğrafya) adlı on yedi kitaplık yapıtında ve Bizanslı mühendis Philon'nun Periton Hepta Theamaton (Dünyanın Yedi Harikası Üstüne) adlı yapıtında eksiksiz biçimde betimlenen bu "yedi harika" şunlardır: Mısır ehramları, Babil'in asma bahçeleri, Efes'teki Artemis tapınağı, Olympia'daki Zeus heykeli, Halikarnassos (bodrum) mausoleionu, Rodos heykeli, İskenderiye feneri.
|
aklindaki.blogspot.com |
Mısır Ehramları: Mısır'da Cize'deki (ya da Gize) ve Sakkare'deki ehramlar (ya da piramitler), "dünyanın yedi harikası"nın en eskileridir. Firavunlar için bu tür anıtsal mezarlar yapma düşüncesi, III. sülaleden Coser (ya da Zoser) döneminde ortaya çıkmış, tasarımını mimar İmhotep'in yaptığı bu ilk ehramın yüksekliği 60 m'yi bulmuştur. içinde dehlizler ve ölü odaları bulunan bu ilk ehram, sonradan öbür firavunlar döneminde taklit edilerek, firavunların çoğu için bir çok ehram yapılmıştır. Bunların en tanınanları en büyük ehram olan Keops ehramı (yüksekliği 147m; tabanı 230 m²)ile Kefren ve Mikerinos'un ehramlarıdır.
Babil Asma Bahçeleri: Günümüze kalmamış olan Babil'in asma bahçeleri konusunda, eski Yun
|
aklindaki.blogspot.com |
an efsanelerinde iki öyküye rastlanır. Bunların birincisine göre, bahçeler Asur kraliçesi Semiramis'in (Sammuramat,İ.Ö. 810'dan-805'e), ikincisine göreyse Nabukadonosor II'nin (İ.Ö. 605'ten-562'ye) buyruğuyla yapılmışlardır. Arkeolog Robert Koldevey, Babil'de yaptığı kazılar sırasında taraçalar üstünde kurulmuş bir bahçenin alt yapısını oluşturabilecek bir kemer bulmuştur. Ünlü İştar kapısının karşısında, 7m yüksekliğinde bir duvarın üstünde dikilmiş ağaçlardan oluştuğu sanılan Babil'in asma bahçelerinin ne zaman ortadan kalktığı bilinmemektedir.
Efes'teki Artemis Tapınağı: Efes'teki Artemis (Diana) tapınağı (ya da Artemision) tapınağı, İ.Ö. 560'a doğru Giritli Khersiphron ile oğlu Metagenes ve Sisamlı Theo
|
aklindaki.blogspot.com |
doros tarafından yapılmıştı. Tabanı 55, 10x115, 14m ölçülerindeydi; çifgt sıra sütunlarla (önde 8, arkada9, yanlarda19) çevriliydi. içinde Artemis'in kült heykeli yeralıyordu. Batı yüzünde, Lidya kralı Karun'un (Kroisos) armağanı olan alt bölümleri kabartmalarla süslü sütunlar vardı. İ.Ö. 356'da Herostratos adlı bir rus hastası tarafından yakılıp, Kheirokrates tarafından yeniden yapıldı. Bu yeni yapı da Gotların akınları sırasında yıkıldı (İ.S. 263) ve taşları çeşitli yapılarda, özellikle de Ayasofya kilisesinin yapımında kullanıldı. Günümüzde yerinde yalnızca beyaz bir sütun vardır.
|
aklindaki.blogspot.com |
Olympia'da Zeus Heykeli: Güzelliği ve boyutları bakımından Eskiçağ'da ün salan Olympia'daki Zeus heykeli, ünlü Atinalı heykelci Pheidias tarafından altın ve fildişinden yapılmıştı. (İ.Ö. 436-İ.Ö. 432). 10 m yüksekliğindeki heykelde, Zeus süslü bir tahtta oturur durumda, bir elinde zaferi simgeleyen kartal, öbür elinde asasıyla canlandırılmıştı. Günümüze kalmayan Zeus heykeli, bazı eski paralardaki ve arkeoloji kalıntılarındaki abartmalardan tanınmaktadır.
Halikarnassos Mausoleionu: Kari satrapı Mausolos için eşi Artemisia'nın Halikarnassos'ta (Bodrum) Yaptırdığı mausoleion (anıtmezar), döneminin ünlü
|
aklindaki.blogspot.com |
mimarları Satyros ve Pythios tarafından İ.Ö. 355'ten sonra tamamlanmıştı. 60x80 m'lik bir alanı kaplıyordu. Yaklaşık 42m yüksekliğindeki mermerden anıt, Mausolos'un lahdinin bulunduğu yüksek bir taban üstünde, 36 sütunlu bir galerinin taşıdığı 24 basamaklı piramit biçiminde çatıdan oluşuyordu. Tepesinde dört atlı zafer anıtı ve bir heykel grubu vardı. Ünlü heykelciler Timotheios, Bryaksis, Leokhares ve Skopas'ın yaptıkları frizlerinde (günümüzde büyük bölümü İngiltere'de British Museum'dadır.), amazonların savaşları canlandırılmıştı. Günümüzde, 1966'dab başlanarak yapılan kazılarda 8x5 m boyutlarındaki mezar odası ile çevresindeki galeriler ve su kanalları ortaya çıkarılmıştır. Kazı alanının yanı başında, ortaya çıkarılan çeşitli mimarlık ve heykel parçalarının, anıtmezarın çizimlerinin ve 1857'de British Museum'a götürülen kabartmaların alçı kopyalarının sergilendiği bir müze vardır.
|
aklindaki.blogspot.com |
Rodos Heykeli: Rodosluların, Demetrios Poliorketes'i bozguna uğrattıktan
(İ.Ö. 305) sonra, Güneş tanrısı ve Rodos'un koruyucusu Helios'a teşekkür etmek için diktikleri Rodos heykeli, İ.Ö. 292-İ.Ö. 280 arasında, Lindoslu Khares tarafından tuçtan yapılmış, taş ve demirle pekiştirilmişti. Beyaz mermerden 6-7, 5m yükseklikte bir taban üstünde, yüksekliği 36 m'yi bulunuyordu. İ.Ö. 266'ya doğru bir depremde yıkıldı ve İ.S. 653'te parçalanıp, eritildi. Günümüzde, gerçeği yansıttığı kuşkulu kopyalarından tanınmaktadır.
|
aklindaki.blogspot.com |
İskenderiye Feneri: Eskiçağ'daki bütün deniz fenerlerinde taklit edilen İskenderiye feneri, İskenderiye limanının karşısındaki Pharos adasında, gemilere yol göstermesi için Ptolemaios I ve Ptalemaios II dönemlerinde, mimar Knidoslu Sostratos tarafından yapılmıştı (İ.Ö. 284-İ.Ö. 280). 122 m yüksekliğinde üst üste üç bölümden oluşan bir kule biçimindeydi. Tepesinde, önünde yakılan ateş sayesinde yaklaşık 50 km uzaklardan görülebilen bir metal ayna (Arkhimedes tarafından yapıldığı ileri sürülmektedir) yeralıyordu. Büyük Bölümü 1324'teki bir depremde yıkıldı.